ध्यान दे : हिंदी मैं आर्टिकल दूसरे स्थान पे है।

નોંધ: ગુજરાતી માં આર્ટિકલ ત્રીજા સ્થાન પર છે.

India’s First Semiconductor Chip: A Landmark Achievement for the Nation

Introduction

The semiconductor chip is often called the "brain of modern technology." From smartphones and laptops to satellites, cars, artificial intelligence, and defense systems — everything relies on this tiny piece of silicon. For decades, India has been dependent on imports of semiconductor chips, mostly from Taiwan, South Korea, and the United States. But with the creation of the first semiconductor chip of India, the country has taken a giant leap forward. This achievement fulfills a long-standing dream and marks a new era of technological independence for India.

Concept 1: What is a Semiconductor Chip and Its Global Significance

A semiconductor chip is a miniature electronic circuit created on a wafer of semiconductor material, usually silicon. It processes data, stores memory, and performs millions of calculations per second.

Uses of Semiconductor Chips
- Smartphones, laptops, and consumer electronics
- Electric vehicles and automated cars
- Defense and aerospace technologies
- Healthcare devices and medical equipment
- Artificial intelligence, robotics, and IoT systems
Global Production of Semiconductor Chips
Every year, the world produces more than 1.3 trillion semiconductor chips. This number continues to grow due to increasing demand for digitalization and automation.
Countries Leading in Semiconductor Manufacturing
- Taiwan (TSMC) – controls over 50% of global chip production.
- South Korea (Samsung, SK Hynix) – leader in memory chips.
- USA (Intel, Qualcomm, NVIDIA) – designs advanced processors.
- China – rapidly expanding but still dependent on imports.
- Japan and Europe – important in specialized chips and equipment.
Top Consumers of Semiconductor Chips
- USA and China are the largest consumers.
- Europe and India are growing markets.
- India, with its huge population and digital adoption, is set to become one of the fastest-growing chip-consuming nations.
Top Exporters
- Taiwan, South Korea, and the USA dominate the global chip export market.

Concept 2: Cost of Making a Semiconductor Chip

The manufacturing of semiconductor chips is among the most capital-intensive processes in the world.

Cost of Global Chip Manufacturing
- Setting up one semiconductor fabrication plant (fab) can cost between $10 to $20 billion.
- Maintenance and operation costs are also extremely high, as they require advanced cleanrooms, skilled manpower, and uninterrupted supply chains.
Cost for Different Countries
- USA: High due to labor and energy costs, but heavily subsidized by government schemes like the CHIPS Act.
- Taiwan and South Korea: Lower due to long-established infrastructure and expertise.
- China: Aggressively investing billions to reduce import dependency.
India’s First Semiconductor Chip Cost
- India developed its first chip with a comparatively lower budget due to government–private partnerships, local innovation, and cost-effective labor.
- Special emphasis was given to energy efficiency, AI adaptability, and localized design, making India’s chip stand out from conventional ones.
Unique Features of India’s Chip
- Lower power consumption
- Optimized for local climatic and energy conditions
- Integration with AI and IoT systems
- Affordable manufacturing compared to global giants

Concept 3: Journey of India Towards Its First Semiconductor Chip

The journey to India’s first semiconductor chip has been long, challenging, and inspiring.

Key Contributors
- Indian government initiatives like the Semicon India Program.
- Research organizations such as ISRO and IITs.
- Private companies like Vedanta-Foxconn, Tata Electronics, and HCL.
Challenges Faced
- Lack of semiconductor fabrication plants.
- Shortage of skilled manpower in chip design and production.
- Heavy reliance on imports for raw materials and equipment.
- High setup costs and global competition.
How India Overcame Them
- Government support through Production-Linked Incentives (PLI).
- Foreign collaborations and technology transfer.
- Focus on chip design talent, where India already had a strong base (over 20% of global chip designers are Indian engineers).
The First Chip Journey in Poetic Words
“From silicon dust to circuits bright,
India dreamed with all its might,
A journey tough, with trials deep,
At last, the nation made its chip.”

Concept 4: Global Semiconductor Chip Market and India’s Future

The semiconductor chip industry is one of the largest in the world.

Global Market Value
- Currently worth over $600 billion annually.
- Expected to cross $1 trillion by 2030.
Daily Global Demand
- The world uses more than 3 billion semiconductor chips every single day.
India’s Future Plans in the Semiconductor Industry
- Establish multiple chip manufacturing hubs in states like Gujarat and Karnataka.
- Build a complete semiconductor ecosystem, from design to packaging.
- Train thousands of engineers in advanced chip technology.
- Attract global giants like Intel, TSMC, and Samsung to set up fabs in India.
Steps Government Must Take
- Provide larger subsidies and tax incentives.
- Build a strong supply chain for raw materials.
- Encourage R&D and local startups in semiconductor design.
- Promote exports to make India a global semiconductor hub.

Concept 5: Interesting Facts and India’s Chip Advantage

The world’s smallest semiconductor chip is smaller than a grain of rice.
The average smartphone uses over 1,000 semiconductor chips.
Semiconductor chips are responsible for more than 35% of the cost of modern cars.
India’s chip is designed to be low-cost, energy-efficient, and adaptable to multiple industries.
Compared to global competitors, India offers cost-effective solutions without compromising on quality.

Conclusion

The launch of the first semiconductor chip of India is not just a technological achievement — it is a declaration that India is ready to compete with the world’s best. With strong government policies, global partnerships, and the unmatched talent of Indian engineers, the nation is on track to become a global leader in semiconductor manufacturing.

This chip is more than a piece of silicon — it is a symbol of India’s determination, innovation, and vision for the future.

हिंदी मैं पूरा आर्टिकल

भारत की पहली सेमिकंडक्टर चिप: राष्ट्र के लिए ऐतिहासिक उपलब्धि

परिचय

सेमिकंडक्टर चिप को आधुनिक तकनीक का "दिमाग" कहा जाता है। स्मार्टफोन और लैपटॉप से लेकर सैटेलाइट, कार, आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस और डिफेंस सिस्टम तक — हर चीज इसी छोटे से सिलिकॉन टुकड़े पर निर्भर है। दशकों से भारत को सेमिकंडक्टर चिप के लिए ताइवान, दक्षिण कोरिया और अमेरिका जैसे देशों पर निर्भर रहना पड़ता था। लेकिन अब जब भारत ने अपनी पहली सेमिकंडक्टर चिप बना ली है, तो यह देश के लिए एक बड़ी छलांग है। यह न केवल तकनीकी आत्मनिर्भरता की ओर कदम है बल्कि भारत के लंबे समय से अधूरे सपने की पूर्ति भी है।

कॉन्सेप्ट 1: सेमिकंडक्टर चिप क्या है और इसका वैश्विक महत्व

सेमिकंडक्टर चिप एक माइक्रो इलेक्ट्रॉनिक सर्किट है जो सिलिकॉन से बनता है। यह डेटा को प्रोसेस करता है, मेमोरी स्टोर करता है और हर सेकंड लाखों गणनाएँ करता है।

सेमिकंडक्टर चिप के उपयोग
- स्मार्टफोन, लैपटॉप और इलेक्ट्रॉनिक डिवाइस
- इलेक्ट्रिक व्हीकल और ऑटोमेटेड कारें
- डिफेंस और स्पेस टेक्नोलॉजी
- हेल्थकेयर उपकरण और मशीनें
- आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस, रोबोटिक्स और IoT
वैश्विक उत्पादन
हर साल दुनिया में लगभग 1.3 ट्रिलियन सेमिकंडक्टर चिप्स बनाई जाती हैं।
मुख्य उत्पादक देश
- ताइवान (TSMC) – 50% से अधिक चिप उत्पादन
- दक्षिण कोरिया (Samsung, SK Hynix) – मेमोरी चिप में अग्रणी
- अमेरिका (Intel, Qualcomm, NVIDIA) – एडवांस प्रोसेसर डिज़ाइन
- चीन – तेज़ी से बढ़ता लेकिन अभी भी आयात पर निर्भर
- जापान और यूरोप – स्पेशलाइज्ड चिप्स और उपकरण
सबसे बड़े उपभोक्ता देश
- अमेरिका और चीन – सबसे बड़े उपभोक्ता
- यूरोप और भारत – तेजी से बढ़ते बाज़ार
- भारत डिजिटल क्रांति की वजह से सबसे तेज़ी से बढ़ता उपभोक्ता देश बनने की दिशा में है।
सबसे बड़े निर्यातक
- ताइवान, दक्षिण कोरिया और अमेरिका पूरी दुनिया में चिप्स निर्यात करते हैं।

कॉन्सेप्ट 2: सेमिकंडक्टर चिप बनाने की लागत

सेमिकंडक्टर चिप बनाना दुनिया की सबसे महँगी और जटिल प्रक्रिया है।

वैश्विक लागत
- एक सेमिकंडक्टर फैब (फैक्ट्री) बनाने में लगभग 10 से 20 बिलियन डॉलर का खर्च आता है।
- संचालन और मेंटेनेंस की लागत भी बहुत अधिक होती है।
विभिन्न देशों में लागत
- अमेरिका: श्रम और ऊर्जा महँगी, लेकिन सरकार की सब्सिडी मदद करती है।
- ताइवान व दक्षिण कोरिया: वर्षों से स्थापित आधारभूत संरचना के कारण कम लागत।
- चीन: अरबों डॉलर निवेश कर रहा है ताकि आयात पर निर्भरता घटे।
भारत की पहली सेमिकंडक्टर चिप की लागत
- भारत ने यह चिप अपेक्षाकृत कम लागत में तैयार की क्योंकि यहाँ सरकारी समर्थन, निजी कंपनियों की भागीदारी और कम लागत वाला उच्च कौशल श्रम उपलब्ध है।
- भारत की चिप को विशेष रूप से ऊर्जा दक्ष, AI और IoT के अनुकूल, और स्थानीय आवश्यकताओं के अनुसार डिजाइन किया गया है।
भारत की चिप की विशेषताएँ
- कम बिजली खपत
- स्थानीय जलवायु और ऊर्जा स्थिति के अनुसार अनुकूल
- आर्टिफिशियल इंटेलिजेंस और IoT इंटिग्रेशन
- कम लागत में उच्च गुणवत्ता उत्पादन

कॉन्सेप्ट 3: भारत का सफर अपनी पहली सेमिकंडक्टर चिप तक

भारत का यह सफर लंबा, चुनौतीपूर्ण और प्रेरणादायक रहा है।

मुख्य योगदानकर्ता
- सरकार की Semicon India Program पहल
- ISRO और IITs जैसी शोध संस्थाएँ
- निजी कंपनियाँ जैसे Vedanta-Foxconn, Tata Electronics, HCL
सामना की गई चुनौतियाँ
- फैब्रिकेशन प्लांट्स की कमी
- प्रशिक्षित इंजीनियरों की कमी
- कच्चे माल और उपकरणों के लिए आयात पर निर्भरता
- उच्च निवेश लागत और वैश्विक प्रतिस्पर्धा
भारत ने कैसे पार की मुश्किलें
- PLI स्कीम और सरकारी प्रोत्साहन
- विदेशी सहयोग और टेक्नोलॉजी ट्रांसफर
- चिप डिजाइन में भारतीय इंजीनियरों की मजबूत पकड़ (दुनिया के 20% चिप डिजाइन इंजीनियर भारतीय हैं)
काव्यात्मक यात्रा
“सिलिकॉन से सपनों की राह बनी,
कठिनाइयों में भी आस जगी,
मेहनत और नवाचार की जीत हुई,
भारत की पहली चिप ने नई इबारत लिखी।”

कॉन्सेप्ट 4: वैश्विक सेमिकंडक्टर चिप मार्केट और भारत का भविष्य

वैश्विक बाजार मूल्य
- वर्तमान में 600 बिलियन डॉलर से अधिक
- 2030 तक 1 ट्रिलियन डॉलर पार करने की उम्मीद
दैनिक वैश्विक मांग
- हर दिन दुनिया में 3 बिलियन से अधिक सेमिकंडक्टर चिप्स की आवश्यकता होती है।
भारत की भविष्य की योजनाएँ
- गुजरात और कर्नाटक जैसे राज्यों में चिप हब स्थापित करना
- चिप निर्माण से लेकर पैकेजिंग तक पूरा इकोसिस्टम बनाना
- हजारों इंजीनियरों को प्रशिक्षित करना
- Intel, TSMC और Samsung जैसी कंपनियों को भारत में निवेश के लिए आकर्षित करना
सरकार को उठाने वाले कदम
- सब्सिडी और टैक्स इंसेंटिव बढ़ाना
- कच्चे माल और उपकरणों की सप्लाई चेन बनाना
- R&D और स्टार्टअप्स को बढ़ावा देना
- निर्यात क्षमता बढ़ाना ताकि भारत वैश्विक सेमिकंडक्टर हब बन सके

कॉन्सेप्ट 5: रोचक तथ्य और भारत की चिप की खासियत

दुनिया की सबसे छोटी सेमिकंडक्टर चिप चावल के दाने से भी छोटी है।
एक स्मार्टफोन में 1,000 से अधिक सेमिकंडक्टर चिप्स होती हैं।
आधुनिक कारों की कुल लागत का 35% से अधिक हिस्सा चिप्स पर निर्भर है।
भारत की चिप सस्ती, ऊर्जा-दक्ष और बहुउपयोगी है।
वैश्विक प्रतिस्पर्धियों की तुलना में भारत कम लागत में उच्च गुणवत्ता समाधान पेश कर रहा है।

निष्कर्ष

भारत की पहली सेमिकंडक्टर चिप केवल तकनीकी उपलब्धि नहीं है, यह दुनिया को यह संदेश है कि भारत अब वैश्विक तकनीकी नेतृत्व की राह पर है। मजबूत सरकारी नीतियाँ, अंतरराष्ट्रीय सहयोग और भारतीय इंजीनियरों की प्रतिभा ने यह संभव बनाया है।

यह चिप सिर्फ सिलिकॉन का टुकड़ा नहीं है — यह भारत की दृढ़ संकल्प, नवाचार और उज्जवल भविष्य की पहचान है।

સંપૂર્ણ આર્ટિકલ ગુજરાતીમાં

ભારતની પહેલી સેમિકન્ડક્ટર ચિપ : રાષ્ટ્ર માટે ઐતિહાસિક સિદ્ધિ

પરિચય

સેમિકન્ડક્ટર ચિપ ને આધુનિક ટેક્નોલોજીનું "મગજ" કહેવામાં આવે છે. સ્માર્ટફોન, લેપટોપથી લઈને સેટેલાઈટ, કાર, આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ અને ડિફેન્સ સિસ્ટમ સુધી – દરેક વસ્તુ આ નાના સિલિકોન ટુકડાં પર આધારિત છે. દાયકાઓથી ભારતને સેમિકન્ડક્ટર ચિપ માટે તાઈવાન, દક્ષિણ કોરિયા અને અમેરિકા જેવા દેશો પર નિર્ભર રહેવું પડતું હતું. પરંતુ હવે જ્યારે ભારતે પોતાની પહેલી સેમિકન્ડક્ટર ચિપ બનાવી છે, ત્યારે આ દેશ માટે એક વિશાળ છલાંગ સાબિત થઈ છે. આ સિદ્ધિ માત્ર ટેક્નોલોજીકલ આત્મનિર્ભરતા તરફનો એક પગલું નથી પરંતુ ભારતના વર્ષો જુના સપનાની પૂર્તિ પણ છે.

કોન્સેપ્ટ 1 : સેમિકન્ડક્ટર ચિપ શું છે અને તેનું વૈશ્વિક મહત્વ

સેમિકન્ડક્ટર ચિપ એક માઇક્રો ઇલેક્ટ્રોનિક સર્કિટ છે જે સિલિકોનમાંથી બને છે. આ ડેટા પ્રોસેસ કરે છે, મેમરી સ્ટોર કરે છે અને દરેક સેકન્ડમાં લાખો કેલ્ક્યુલેશન કરે છે.

સેમિકન્ડક્ટર ચિપના ઉપયોગ
- સ્માર્ટફોન, લેપટોપ અને ઇલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણો
- ઇલેક્ટ્રિક વાહન અને ઓટોમેટેડ કાર
- ડિફેન્સ અને સ્પેસ ટેક્નોલોજી
- હેલ્થકેર મશીનો અને મેડિકલ સાધનો
- આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ, રોબોટિક્સ અને IoT
વૈશ્વિક ઉત્પાદન
દર વર્ષે દુનિયામાં લગભગ 1.3 ટ્રિલિયન સેમિકન્ડક્ટર ચિપ્સ બનાવાય છે.
મુખ્ય ઉત્પાદક દેશો
- તાઈવાન (TSMC) – 50% થી વધુ વૈશ્વિક ચિપ ઉત્પાદન
- દક્ષિણ કોરિયા (Samsung, SK Hynix) – મેમરી ચિપ્સમાં અગ્રણી
- અમેરિકા (Intel, Qualcomm, NVIDIA) – એડવાન્સ પ્રોસેસર ડિઝાઈન
- ચીન – ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે પરંતુ હજી પણ આયાત પર આધારિત
- જાપાન અને યુરોપ – સ્પેશલાઈઝ્ડ ચિપ્સ અને સાધનો
મુખ્ય વપરાશકર્તા દેશો
- અમેરિકા અને ચીન – સૌથી મોટા ઉપભોક્તા
- યુરોપ અને ભારત – ઝડપથી વધતો બજાર
- ભારત ડિજિટલ રિવોલ્યુશનના કારણે સૌથી ઝડપી વધતો ઉપભોક્તા દેશ બની રહ્યું છે.
મુખ્ય નિકાસકારો
- તાઈવાન, દક્ષિણ કોરિયા અને અમેરિકા દુનિયામાં ચિપ્સની નિકાસ કરે છે.

કોન્સેપ્ટ 2 : સેમિકન્ડક્ટર ચિપ બનાવવાની કિંમત

સેમિકન્ડક્ટર ચિપનું ઉત્પાદન દુનિયાનું સૌથી મોંઘું અને જટિલ પ્રક્રિયા છે.

વૈશ્વિક ખર્ચ
- એક સેમિકન્ડક્ટર ફેબ (ફેક્ટરી) બનાવવા માટે લગભગ 10 થી 20 બિલિયન ડોલર ખર્ચ થાય છે.
- ઓપરેશન અને મેન્ટેનન્સનો ખર્ચ પણ ખૂબ ઊંચો છે.
વિવિધ દેશોમાં ખર્ચ
- અમેરિકા : શ્રમ અને ઊર્જા મોંઘી, પરંતુ સરકાર સબસિડી આપે છે.
- તાઈવાન અને દક્ષિણ કોરિયા : વર્ષોથી સ્થાપિત ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર હોવાથી ઓછો ખર્ચ.
- ચીન : આયાત પર આધાર ઘટાડવા માટે અબજો ડોલરનું રોકાણ કરી રહ્યું છે.
ભારતની પહેલી સેમિકન્ડક્ટર ચિપની કિંમત
- ભારતે આ ચિપ તુલનાત્મક રીતે ઓછા ખર્ચે બનાવી કારણ કે અહીં સરકારી સમર્થન, ખાનગી કંપનીઓની ભાગીદારી અને ઓછી કિંમતમાં ઉચ્ચ કૌશલ્યવાળા એન્જિનિયરો છે.
- ભારતની ચિપ ખાસ કરીને ઊર્જા કાર્યક્ષમ, AI અને IoT માટે અનુકૂળ અને સ્થાનિક પરિસ્થિતિ મુજબ ડિઝાઈન કરાઈ છે.
ભારતની ચિપની વિશેષતાઓ
- ઓછી વીજળી વાપરે છે
- સ્થાનિક હવામાન અને ઊર્જા પરિસ્થિતિને અનુકૂળ
- AI અને IoT ઇન્ટિગ્રેશન
- ઓછી કિંમતમાં ઉચ્ચ ગુણવત્તા

કોન્સેપ્ટ 3 : ભારતનો સફર પોતાની પહેલી સેમિકન્ડક્ટર ચિપ સુધી

ભારતનો આ સફર લાંબો, પડકારોથી ભરેલો અને પ્રેરણાદાયક રહ્યો છે.

મુખ્ય યોગદાનકર્તાઓ
- સરકારની Semicon India Program યોજના
- ISRO અને IITs જેવી સંસ્થાઓ
- ખાનગી કંપનીઓ જેમ કે Vedanta-Foxconn, Tata Electronics, HCL
આવી પડેલી મુશ્કેલીઓ
- ફેબ્રિકેશન પ્લાંટની અછત
- પ્રશિક્ષિત એન્જિનિયરોની કમી
- કાચા માલ અને સાધનો માટે આયાત પર આધાર
- ભારે રોકાણ ખર્ચ અને વૈશ્વિક સ્પર્ધા
ભારતે કેવી રીતે પાર કરી
- PLI સ્કીમ અને સરકારના પ્રોત્સાહન
- વિદેશી સહકાર અને ટેક્નોલોજી ટ્રાન્સફર
- ચિપ ડિઝાઈનમાં ભારતીય એન્જિનિયરોની મજબૂત ભૂમિકા (વિશ્વના 20% ચિપ ડિઝાઈન એન્જિનિયરો ભારતીય છે)
કાવ્યાત્મક સફર
“સિલિકોનના સપનાથી ઉજાસ થયો,
મુશ્કેલીઓ વચ્ચે પણ વિશ્વાસ રહ્યો,
નવવિચાર અને શ્રમથી સિદ્ધિ મળી,
ભારતની પહેલી ચિપે ઇતિહાસ લખી.”

કોન્સેપ્ટ 4 : વૈશ્વિક સેમિકન્ડક્ટર ચિપ માર્કેટ અને ભારતનું ભવિષ્ય

વૈશ્વિક બજાર મૂલ્ય
- હાલમાં 600 બિલિયન ડોલરથી વધુ
- 2030 સુધી 1 ટ્રિલિયન ડોલર પાર થવાની અપેક્ષા
દૈનિક વૈશ્વિક માંગ
- દુનિયામાં દરરોજ 3 બિલિયનથી વધુ સેમિકન્ડક્ટર ચિપ્સની જરૂર પડે છે.
ભારતની ભવિષ્ય યોજનાઓ
- ગુજરાત અને કર્ણાટકમાં ચિપ હબ સ્થાપિત કરવાનું
- ચિપ ઉત્પાદનથી લઈને પેકેજિંગ સુધી સંપૂર્ણ ઇકોસિસ્ટમ બનાવવાનું
- હજારો એન્જિનિયરોને પ્રશિક્ષિત કરવાનું
- Intel, TSMC અને Samsung જેવી કંપનીઓને ભારતમાં રોકાણ માટે આકર્ષવાનું
સરકારને લેવાયેલા પગલાં
- વધુ સબસિડી અને ટેક્સ ઈન્સેન્ટિવ આપવું
- કાચા માલ અને સાધનોની સપ્લાઈ ચેઈન બનાવવી
- R&D અને સ્ટાર્ટઅપ્સને પ્રોત્સાહન આપવું
- નિકાસ ક્ષમતા વધારવી જેથી ભારત વૈશ્વિક સેમિકન્ડક્ટર હબ બની શકે

કોન્સેપ્ટ 5 : રસપ્રદ તથ્યો અને ભારતની ચિપની ખાસિયતો

દુનિયાની સૌથી નાની સેમિકન્ડક્ટર ચિપ ચોખાના દાણા કરતા પણ નાની છે.
એક સ્માર્ટફોનમાં 1,000થી વધુ સેમિકન્ડક્ટર ચિપ્સ હોય છે.
આધુનિક કારની કુલ કિંમતમાં 35% થી વધુ ભાગ ચિપ્સ પર આધારિત છે.
ભારતની ચિપ સસ્તી, ઊર્જા કાર્યક્ષમ અને બહુવિધ ઉપયોગી છે.
વૈશ્વિક સ્પર્ધકોની તુલનામાં ભારત ઓછી કિંમતમાં ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળી સોલ્યુશન આપે છે.

નિષ્કર્ષ

ભારતની પહેલી સેમિકન્ડક્ટર ચિપ માત્ર ટેક્નોલોજીકલ સિદ્ધિ નથી, પરંતુ દુનિયાને આ સંદેશ છે કે ભારત હવે વૈશ્વિક ટેક્નોલોજી નેતૃત્વની દિશામાં આગળ વધી રહ્યું છે. મજબૂત સરકારી નીતિઓ, આંતરરાષ્ટ્રીય સહકાર અને ભારતીય એન્જિનિયરોની પ્રતિભાએ આ સંભવ બનાવ્યું છે.

આ ચિપ ફક્ત સિલિકોનનો ટુકડો નથી – આ ભારતની દૃઢ સંકલ્પ, નવાચાર અને ઉજ્જવળ ભવિષ્યની ઓળખ છે।

आपका प्यारा विलासनंदन 🙏🙏

India’s First Semiconductor Chip